İmmanuel KANT

AYDINLANMA ÇAĞI

"Aydınlanma insanın kendine dayattığı toyluktan çıkışıdır.

Toyluk kendi anlağını başkasının yönlendirmesi olmaksızın kullanmaya yeteneksizliktir.

Bu toyluk eğer nedeni anlama eksikliğinde değil

ama onu başkasının yönlendirmesi olmaksızın

kullanmak için kararsızlık ve yüreksizlikte yatıyorsa

öz-dayatımlıdır.

Ama insan onu aptallaştıran ‘‘tembellik ve korkaklığı’’ yenip

özgürce kendi usunu kullanmaya başladığı zaman,

Kant ona aslında o usun oldukça kuşkulu olduğunu anımsattı.

Ona pek güvenmese iyi ederdi.


İnanç ve Bilgi arasındaki ayrılığa Din ve Aydınlanma arasındaki ayrılık karşılık düşer.

Aydınlanma için bilgi ilerleme demektir (yararcılık),

ve ilerlemenin önünde duran engeller

Din ve onunla işbirliği yaptığı düzeye dek

Devlettir.